Quân

-

Anh giống người bạn cũ, người bạn đã khuất của tôi ở rất nhiều điểm.

Cái giống đầu tiên, là tôi đã không nhận ra ngay sự hiện diện của anh, trong số nhiều user name xếp hàng trong các thư điện tử tôi thường trao đổi với bạn bè, thậm chí khi anh viết thư riêng cho tôi, tôi cũng đã chưa “nhận ra” anh ngay. Cũng như xưa kia, phải sau vài tuần giáp mặt nhau gần như hàng ngày, tôi mới nhận ra rằng thì ra người ấy là người tôi vẫn rất thường gặp nhưng vẫn chưa “quen”.

Và ở cả hai người, đều có một vẻ gì đó, thoạt nhìn như có vẻ dửng dưng, lừng khừng, nhưng tiếp xúc thêm chút nữa thì tôi hiểu ra đó chính là vẻ tự nhiên rất thật, không chút nguỵ tạo, trau chuốt, màu mè. Cả hai, anh và người bạn cũ ấy, đều không có ý tạo ấn tượng gì rõ nét với người đối diện hay đối thoại, với tôi.

Vậy mà, tôi đã phát hiện ra anh, cũng như xưa kia, tôi đã phát hiện ra Quân. Và chính đó cũng là một điều ngẫu nhiên tình cờ, bởi oái oăm thay, hai anh lại trùng tên. Anh cũng là Quân, và người bạn ngày xưa của tôi cũng tên Quân. Tôi biết làm sao được, tôi đâu mong muốn vậy, tôi đâu có sự lựa chọn nào. Chỉ bởi con tạo tréo ngoe đã dẫn dắt “Quân ngày xưa” đến với cuộc đời tôi, với một mảnh đời của tôi, một mảnh đời vất vưỡng tha phương ở một đất nước xa xôi, bên kia một phần tư vòng quay trái đất, thế đó. Và ngày nay, cũng chính cuộc đời lại xui khiến đẩy đưa cho tôi gặp “Quân bây giờ”, ở ngay trên đất nước tôi thôi, trên giải đất quê hương, trong thành phố cũ rêu nghìn đời phong kín này, gặp mà không gặp, bởi gần như hàng ngày “trao lời” mà chúng tôi nào có giáp mặt nhau. Nghĩa là “Quân bây giờ” (còn gọi là “Quân hai”) cho đến giờ phút này đây tôi nào đã gặp, vẫn chưa biết mày ngang mũi dọc anh ra sao. Những tấm hình chụp anh giữa đám đông người, thi thoảng nhận dưới dạng file kèm theo thư điện tử không đủ rõ để tôi nhận dạng cái tóc, cái cười, cái dáng đi dáng đứng của anh. Nhưng dường như khá đủ để tôi cảm nhận ra một điều gì đó mơ hồ, âm ỉ, nhưng có thật. Một lay thức không bình thường. Như tôi ngày xưa với “Quân ngày xưa”.

“Quân ngày xưa” (hay “Quân một”) đã bỏ tôi ở lại cuộc đời này mà ra đi cách đây đã nhiều năm, đến một nơi chưa ai đi đến mà có thể về lại để kể cho tôi biết nơi đó là như thế nào. Ở nơi chốn đó, chẳng biết có ngày có đêm có mưa có nắng gì không, có thương có nhớ có nuối tiếc trông vọng gì không, chỉ biết người ta gọi đó là cõi vĩnh hằng, là cõi thiên thu.

“Quân một” của tôi thế là đã về với cõi thiên thu. Một đôi khi tôi nằm mơ, thấy “Quân một” hiện ra, tươi tỉnh hồng hào chứ không xanh mét đáng sợ như những hôm anh ốm liệt giường mà tôi đã nhìn thấy khi đến thăm anh trong dịp đi công tác ở vùng anh ở. Anh cười khì, và khi tôi hỏi sao lâu nay anh lặng tăm không tin tức và người ta lại loan tin là anh đã qua đời, thì anh nói với tôi rằng chính anh muốn thế, hãy cứ để cho mọi người tưởng rằng anh đã chết, đã thiên thu. Tôi khóc. Quân không nghĩ là như vậy em sẽ khổ sao? “Quân một” trả lời: Sống trên đời mà mỗi kẻ một phương thì thà chết đi để còn có thể quanh quẩn bên nhau. “Quân một” chết thật rồi. Tôi không chứng kiến cái chết của anh nhưng nghe bạn bè báo tin và sau đó trong một chuyến công tác xa đã đến nhà anh để xem cả hình tang lễ, và tôi đã thắp hương trước bàn thờ của anh. Tôi không đủ can đảm tìm đến trước mộ anh bởi tôi biết như thế anh sẽ theo tôi suốt đời, khi thức cũng như khi ngủ, ngày cũng như đêm, trong từng nhịp tim tôi thở. Vậy mà giờ đây trong mơ anh vẫn hiện về, nụ cười thoang thoảng. Tôi không phải là người say mê bói toán, tin ma quỷ thánh thần, nhưng hình như khi một người thân rồi một vài người thân khác lần lượt qua đời thì con người ta, dù khoa học cứng cỏi đến mấy, cũng có thể tự cho mình cái quyền tin vào phần hồn còn sót lại của những người thân đã khuất. Như bám víu vào một bóng hạnh phúc đã mù xa.

Nhưng bây giờ hồn “Quân một” vẫn không quấy nhiễu gì tôi cũng như khi còn sống anh hoàn toàn không một lần quấy nhiễu tôi. Sự hiện diện của anh bên tôi lúc nào cũng lặng lẽ, âm thầm, tự nhiên, không toan tính, xưa nay vẫn thế, khi sống cũng như lúc đã chết vẫn thế. Và tôi chỉ thật sự nhận ra anh khi tôi cảm thấy sự có mặt đó từ khi nào không biết đã trở nên vô cùng thân thiết.

Nhưng tôi biết bây giờ “Quân một” không còn đều đặn đến với những giấc mơ của tôi nữa. Càng ngày anh càng vắng đi. Có thể ở nơi anh đến, có những niềm vui lôi cuốn hấp dẫn anh, tôi vẫn rất mong anh được thế. Cũng có thể vì anh không muốn là cái bóng ma quá khứ đè nặng mãi lên tâm tư và cuộc đời tôi. Nhưng quả anh thực sự vắng hẳn, khiến những giấc mơ của tôi quạnh quẽ hẳn đi. Và từ khi nào nhỉ, tôi quen “Quân hai”. Anh hiện ra trên những trang “meo”, những trang thư ngắn gọn, không phô trương mà vẫn sắc cạnh, đúng nhịp ý, nhịp lời và nhịp tim của tôi. Dường như có một thoả hiệp ngầm nào đó khiến những lá thư chung một đôi khi có chuyển tải những lời riêng, tưởng như những lời nhắn nhủ, mà chẳng một ai nhận ra, và có thể ngay cả tôi và anh cũng hồn nhiên trao và nhận mà không hề ý thức.

Và một hôm, chính là hôm nay, trong giấc ngủ đêm khuya chập chờn, ý nghĩ đã loé sáng trong tôi như một gợi thức, như một déclic cho ước mơ, điều cảm nhận mới thành hình.

Có thể tôi sẽ viết cho “Quân hai” một cái thư mới, để giải thích vì sao anh là “Quân bây giờ”, là “Quân hai”. Mặc cho anh có thể trố mắt ngạc nhiên, hay ngẩn người trong chốc lát. Mà nghĩ cũng buồn cười, giả sử anh có thế thì làm gì tôi biết được nhỉ. Anh đang ở xa tít mù. Anh lại đâu phải là loại người dễ dàng phô cái tâm của mình ra. Chỉ thảng hoặc trong một câu anh viết, anh thoáng lộ ra một góc hồn, và tôi ngay tức thì tóm bắt.

Vâng, có lẽ tôi sẽ viết cho anh một cái thư bắt đầu bằng “Quân hai ơi”.
-
11 / 2003
-