De l’efficacité, en amont et en aval

* Choisis le bon moment pour prendre parole et agir:

Il y a des blessures qui ne se guérissent jamais.

P.t.A.Nga

Pour ce qui est de l’étude de l’efficacité liée au temps et au moment, le choix du moment propice pour que l’acte humain soit «efficace» mérite [aussi] d’être retenu. Interagir en amont, là où tout est encore à l’état fluide, souple, encore modifiable sans exiger trop d’effort, d’investigation, est conçu comme efficace car cela peut éventuellement être producteur de fonds d’effet. Par contre, en aval, l’efficacité serait limitée, coûteuse et l’intervenion pourrait même être ravageuse car elle va à l’encontre de la démarche naturelle de l’évolution des choses. Cette conception orientale de l’efficacité rejoint la démarche détournée dans la façon traditionnelle d’agir et de se comporter des Orientaux.

Về việc nghiên cứu tính hiệu quả trong tương quan với thời gian và thời điểm, lựa chọn thời điểm nào là thích hợp để hành vi con người được «hiệu quả» [cũng] là điều đáng được ghi nhận. Chính ở đầu nguồn, vào lúc mọi thứ đều còn trong trạng thái loãng, mềm dẻo, còn có thể thay đổi mà không cần quá nhiều nỗ lực, quá nhiều sự đầu tư thì sự can thiệp được xem là hiệu quả bởi nó có thể tạo nên kết quả từ căn nguyên. Trái lại, ở cuối dòng chảy, tính hiệu quả sẽ hạn chế, phải trả giá đắt và việc can thiệp còn có thể có tính huỷ hoại bởi nó đi ngược lại tiến trình tự nhiên của sự việc. Quan niệm về tính hiệu quả đó của phương Đông phù hợp với quá trình đi đường vòng trong cách thức hành động và ứng xử truyền thống ở người phương Đông.

P.t.A.Nga

Extrait de "François Jullien, une lecture et un auto-questionnement", communication au Colloque international «François Jullien, passeur de pensée et concepteur de rencontres» (2005)

Synergies Monde – Gerflint No 3, 2008, pp. 111-119

http://ressources-cla.univ-fcomte.fr/gerflint/Monde3/monde3.html