Công tác biên soạn Sách giáo khoa tại CIEP (Sèvres - Pháp) 1993-1995

SGK "Tiếng Pháp" tại Triển lãm của Trung tâm CIEP (Sèvres) năm 1997

*************************************************************************

BÁO CÁO CÔNG TÁC

Kính gởi:
Bộ Giáo Dục và Đào Tạo
Nhà Xuất bản Giáo Dục
- Hà Nội - CHXHCN Việt Nam
Trường Đại Học Sư Phạm Huế

Tôi tên là PHẠM THỊ ANH NGA
Cán bộ giảng dạy tiếng Pháp
thuộc Khoa Pháp, trường Đại Học Sư Phạm Huế,
đã được Bộ Giáo Dục và Đào Tạo, Trường Đại Học Sư Phạm Huế, Đại Sứ quán Pháp tại Việt Nam nhất trí cử sang trung tâm CIEP (Sèvres) để tham gia biên soạn Sách Giáo khoa tiếng Pháp cho các lớp 11, 12.

Nay tôi xin báo cáo về công tác biên soạn như sau:

1. Từ tháng 11/1993 đến tháng 6/1994:

- Về nhân sự:

Tháng 11/1993 tôi được cử sang công tác ở Pháp, thay cho bà Nguyễn thị Uyên đã hết hạn công tác và đã trở về Việt Nam. Tập thể tác giả gồm có:

Về phía CIEP (Pháp):
- Ông René Cotte, chủ nhiệm Ban Đào tạo Giáo viên tiếng Pháp
- Ông Jean-Noël Juttet
- Ông André Kara

Về phía Việt Nam:
- Ông Trương Quang Đệ, chủ biên
- và tôi, Phạm thị Anh Nga

(trong đó thường xuyên trong công việc là các ông Trương Quang Đệ, Jean-Noël Juttet, và tôi, Phạm thị Anh Nga).

- Về tình hình biên soạn:

Trong thời gian này, nhiệm vụ của tôi là nghiên cứu cuốn Tiếng Pháp 10, tham gia công việc biên soạn của tập thể tác giả. Công việc này bao gồm:
- sửa chữa và hoàn tất cuốn Tiếng Pháp 11, lên ma-két và chữa các bản in thử của TP 11
- biên soạn sách hướng dẫn giáo viên cho TP 11
- biên soạn cuốn Tiếng Pháp 12.

Cuối tháng 12, các công việc của nhóm tác giả liên quan đến Sách Giáo khoa TP 11 đều hoàn tất, NXB Didier chuẩn bị phim TP 11 để gởi cho NXB Giáo Dục Hà Nội. Riêng cuốn TP 12 thì các phần sau xem như đã hoàn tất:

1. Định hướng cho sách TP 12,

2. Xác định cơ cấu của từng bài học, bao gồm các phần:

* Chung cho các ban:
. 2 bài khoá 1 & 2 (Textes 1 & 2)
. Đọc lướt tìm dấu hiệu (Découvrir)
. Bài tập thực hành, gổm bảng Ngữ pháp và các bài tập (Approfondir)
. Hoạt động giao tiếp, nhằm hiểu kỹ 2 bài khoá (Comprendre)
. Kết luận, đánh giá (Pour conclure)
. Mở rộng bài học bằng các hoạt động có tính cách giải trí, vui chơi (Pour le plaisir), bao gồm:
- 1 hay 2 bài thơ
- những danh ngôn, câu trích dẫn
- tranh vui
- 1 bài hát

* Riêng cho các ban Khoa học xã hội:
. bài khoá 3 (Texte 3): trích các bài phỏng vấn, các phát biểu, các mẩu đối thoại, trích đoạn 1 vở kịch...
. hoạt động nghe hiểu (Écoutez)
. diễn đạt nói và viết (Expression orale & écrite)
. bài đọc thêm (Pour aller plus loin)

(Các phần in đậm là những phần mới hoặc khác, so với TP 10 và TP 11).

3. Chọn các bài khoá (Textes) cho các bài học (Leçons) từ bài 1 đến bài 7 (trên tổng số 12 bài học của sách). Mỗi bài học gồm 3 bài khoá:
. 2 bài viết
. 1 bài ghi âm (dành cho các lớp thuộc các ban Khoa học xã hội)
. 1 bài đọc thêm.

4. Sơ thảo một vài bảng Ngữ pháp.

2. Từ 7/1994 đến 1/1995:

- Về nhân sự:

Đầu tháng 7/1994, ông Trương Quang Đệ đã hết hạn công tác và về nước, và ông Jean-Noël Juttet, trụ cột chính của công trình biên soạn, cũng được cử đi công tác dài hạn ở Đài Loan từ tháng 9/1994. Trung tâm CIEP đề nghị tôi tiếp tục công tác biên soạn cho đến hết tháng 3/1995 và phía Pháp cũng bổ sung thêm nhân sự. Tập thể tác giả bao gồm:

Về phía CIEP (Pháp):
- Ông René Cotte, chủ nhiệm Ban Đào tạo Giáo viên tiếng Pháp
- Bà Marie-Rose Prévot
- Ông André Kara

Về phía Việt Nam:
Bà Phạm thị Anh Nga

(trong đó thường xuyên là bà Marie-Rose Prévot, và tôi, Phạm thị Anh Nga).

- Vế tình hình biên soạn:

Trong thời gian này, khối lượng công việc còn lại rất nhiều, tình hình nhân sự (xin xem ở đoạn trên) có nhiều biến động, nhưng với nhiều nỗ lực tập thể tác giả đã hoàn thành phần lớn công việc biên soạn TP 12:
- kết thúc việc chọn các bài khoá cho các bài học
- hoàn tất trọn bài học 1
- soạn các bảng Ngữ pháp và các bài tập cho các bài học 1 đến 9
- chọn phần lớn các bài thơ, bài hát, các câu trích dẫn, tranh vui.

3. Từ 2/1995 đến nay:

Cuối tháng 1/1995, đội ngũ có bổ sung thêm ông Bertrand Calmy, và ông André Kara được điều sang làm việc thường xuyên trong nhóm biên soạn.
Đến nay công việc biên soạn TP 12 xem như đã hoàn tất, chỉ còn một vài điểm cần bổ sung. Ngày 15/2/1995, được thông báo bằng điện thoại của ông Trương Quang Đệ thay mặt cho Hội đồng Thẩm định Sách Giáo khoa đang họp ở Hà Nội, tập thể tác giả đã xem xét sửa chữa bản thảo dựa theo một số đề nghị của Hội đồng Thẩm định sách, đồng thời gởi Fax báo cáo tình hình đó với NXB Giáo Dục Việt Nam. Tập thể tác giả đã 4 lần gặp gỡ và họp với Nhà xuất bản Didier để chuẩn bị ma-két cho cuốn TP 12, chữa bản in thử lần 1 của một số phần (Từ vựng, Bảng chia động từ). Ngày 15/3/1995, các tác giả đã chuyển cho NXB Didier phần còn lại của bản thảo TP 12, ngoài các bài 2, 3, 4 sẽ bổ sung vào ngày 24/3/1995.
Sách hướng dẫn giáo viên của TP 11 cũng đã được hoàn tất việc biên soạn và gởi cho NXB Giáo Dục Việt Nam.

Thời gian hoàn thành TP 12 được dự trù như sau :
- 31 tháng 5: Hoàn tất ma-két cho TP 12
- 31 tháng 7: Hoàn tất bản in thử cuối cùng
- 15 tháng 8: Hoàn tất phim để in TP 12

NHẬN XÉT:

1. Công trình biên soạn Sách Giáo khoa tiếng Pháp từ lớp 6 đến lớp 12 của Việt Nam đã được Trung tâm CIEP đánh giá rất cao. Trong buổi lễ hàng năm của Trung tâm, ông Giám đốc Trung tâm đã nhắc đến sự hợp tác có hiệu quả của Việt Nam và Pháp trong lĩnh vực này, và ghi nhận nỗ lực của tập thể tác giả và hiệu quả của công việc.

2. Tuy vậy, do khối lượng công việc nặng nề, thời gian có hạn, và do sự phân công chung, các tác giả Việt Nam đã không tham gia trực tiếp soạn các Sách hướng dẫn giáo viên. Và các tác giả thường xuyên biên soạn sách giáo khoa cũng ít được tham khảo ý kiến trong việc biên soạn sách hướng dẫn. Do đó đôi khi sách hướng dẫn không đáp ứng hoàn toàn ý đồ của các tác giả.

3. Điều kiện làm việc về phương tiện vật chất nói chung rất thuận lợi: phòng ốc, máy tính... Tuy nhiên, các tác giả phía Pháp thường xuyên phải đảm đương nhiều công tác khác, nên dù muốn dù không cũng không có mặt đều đặn, ít nhiều cản trở tiến độ của công việc. Thường cả phía Pháp lẫn Việt Nam phải làm việc 7, 8 giờ/ngày.

4. Do một số trở ngại trong việc dàn xếp giữa NXB Didier và Đại Sứ quán Pháp tại Việt Nam, phim của sách TP 11 đã không được giao cho NXB Giáo Dục Việt Nam đúng hạn định, ảnh hưởng không ít đến việc dạy và học tiếng Pháp của các lớp 11 năm học 1994-1995.

5. Dù tập thể tác giả và phía Pháp đã rất nỗ lực, việc thực hiện các băng cát-xét kèm theo TP 11 và TP 12 gặp trở ngại vì thiếu kinh phí. Tình hình này rất ảnh hưởng đến nội dung TP 12 dành cho các ban Khoa học xã hội, trong đó có phần luyện tập cho học sinh kỹ năng nghe hiểu (nghe các mẩu đối thoại thu băng và làm một số bài tập).

MỘT SỐ ĐỀ NGHỊ:

Để kết thúc tốt đẹp chương trình biên soạn Sách giáo khoa tiếng Pháp và tổ chức tốt việc thi cử, đánh giá, tôi xin có một số đề nghị sau:

- Tiến hành gởi biên tập viên của NXB Giáo Dục sang Pháp từ đầu tháng 4 để kịp thời sửa chữa các bản in thử của TP 12,

- Cử nhân sự (một người hoặc một nhóm) nghiên cứu việc soạn thảo các đề thi và đánh giá từng giai đoạn của lớp 12 và cho kỳ thi tốt nghiệp phổ thông, phù hợp với mục tiêu, nội dung chương trình học.

Ngoài ra, khoá thực tập sinh năm học 1994-1995 là khoá cuối cùng được cử sang Trung tâm CIEP (Sèvres) học tập và tiếp thu Sách giáo khoa tiếng Pháp. Bộ GD-ĐT nên nghiên cứu để bắt đầu từ năm tới, có thể tiếp tục gởi Giáo viên tiếng Pháp sang thực tập tại CIEP.

Làm tại Sèvres, ngày 21 tháng 3 năm 1995
Phạm thị Anh Nga

-----------------------------------------

Ý KIẾN CỦA ĐSQ VIỆT NAM TẠI PHÁP
Chị Phạm Thị Anh Nga đã hoàn thành đạt kết quả tốt chương trình công việc, đã thực hiện đầy đủ mọi quy định đối với TTS và cán bộ công tác ở nước ngoài.
Paris ngày 24.03.95
TL Đại sứ
Phụ trách Thực tập sinh

Nguyễn Trần Lý